รูปภาพแสดงฟันผุ

ฟันผุ เป็นการสูญเสียแร่ธาตุออกจากตัวฟัน สาเหตุเกิดจากการที่แบคทีเรียในช่องปาก  ซึ่งมีอยู่แล้วในช่องปาก ในน้ำลายของทุกคน แบคทีเรียเหล่านี้จะย่อยสลายเศษอาหารที่ตกค้างตามซอกฟัน จากนั้นแบคทีเรียก็จะปล่อยกรดออกมา จนเกิดการทำลายแร่ธาตุในตัวฟัน จากจุดนี้เอง ก็จะเป็นจุดเริ่มต้นการเกิดโรคฟันผุ

ระยะแรกของ ฟันผุ จะมีจุดดำ,น้ำตาล ที่ผิวเคลือบฟัน ต้องใช้การสังเกต อย่างละเอียดจึงจะพบการเปลี่ยนแปลงนี้ ระยะนี้มักจะไม่มีอาการใด จึงมักถูกปล่อยทิ้งไว้ ทำให้เกิดการผุลุกลามเข้าสู่ชั้นเนื้อฟัน มีผลทำให้เนื้อฟันมีรูผุเป็นรูลึก เริ่มมีอาการเสียวฟันมากขึ้น เมื่อมีการผุ ถึงชั้นเนื้อฟันแล้ว ควรรีบรักษาด้วยการอุดฟัน เพื่อป้องกันมิให้การผุลุกลาม ไปจนทะลุโพรงประสาทฟัน และจะได้เคี้ยวอาหารได้ดีดังเดิม

ควรอุดฟันด้วยวัสดุอะไร ?

วัสดุอุดฟันมี 2 ประเภท คือ
1. วัสดุอุดโลหะ เรียกว่า Amalgam (อะมัลกัม) เป็นโลหะผสมหลายชนิดมักใช้อุดในฟันกราม ทั้งฟันกรามแท้ และฟันกรามน้ำนม  เพราะ amalgam มีความต้านทานต่อการสึกกร่อน และทนทานต่อแรงบดเคี้ยวได้ดี แต่ก็อาจจะมีข้อเสียบ้าง คือมีสีที่แตกต่างจากสีธรรมชาติของฟัน  แต่หากมองถึงข้อดีที่สำคัญของ Amalgam แล้วทำให้ทันตแพทย์ยังคงนิยมใช้วัสดุนี้อุดฟันกรามอยู่
2. วัสดุที่สีเหมือนฟัน เรียกว่า Resin Composite มีความนิยมใช้กันมาขึ้นเรื่อย ๆ และมีการพัฒนาคุณสมบัติของวัสดุให้ดีขึ้นเรื่อย ๆ มักใช้อุดในฟันหน้า และบริเวณคอฟัน ในการอุดด้วย Composite นี้ต้องอาศัยความชำนาญและเทคนิคที่ดี ของทันตแพทย์ เนื่องจาก Composite สัมผัสกับความชื้นหรือน้ำลายในช่องปาก อาจทำให้หลุดได้

ทำอย่างไรไม่ให้ฟันผุ
การป้องกันฟันผุ เป็นเรื่่องที่สามารถปฏิบัติได้ง่าย ๆ ดังนี้
1. ดูแลอนามัยช่องปากให้สะอาดด้วยการแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง ร่วมกับการใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดซอกฟัน
2. เลือกใช้ยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์แปรงฟัน
3. ปรับพฤติกรรมการบริโภคอาหารหวาน ไม่ควรรับประทานจุบจิบ หลีกเลี่ยงขนมหวานที่เหนียวติดฟัน งดการดื่มน้ำอัดลม
4. ตรวจฟันเป็นประจำปีละ 2 ครั้ง เมื่อตรวจพบฟันผุ ควรรีบอุดฟันตั้งแต่เนิ่น ๆ เพื่อป้องกันการผุลุกลามจนทะลุโพรงประสาทฟัน

บทความโดย : ทันตแพทย์ กัญญารัตน์ แสงวิเชียร (ด้านรักษรากฟัน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย)